YABANCI BAYRAK TAŞIYAN GEMİDE GEMİ ADAMI OLARAK ÇALIŞAN DAVALIYA İCRA TEHDİDİ ALTINDA ÖDENEN PARANIN İSTİRDADI İSTEMİ

•        Yabancı bayrak taşıyan gemide gemi adamı olarak çalışan davalıya icra tehdidi altında ödenen paranın istirdadı istemi

•        Denizcilik İhtisas Mahkemesi’nin görevi

•        hizmet sözleşmesinden kaynaklanmakta olan ihtilaf

Dava, yabancı bayrak taşıyan gemide gemi adamı olarak çalışan davalıya icra tehdidi altında ödenen paranın istirdadı istemine ilişkindir.

HMK’nun 1/1.maddesi uyarınca mahkemelerin görevi kanunla belirlenir. Davalının çalıştığı geminin yabancı bayrak taşıdığı konusunda ihtilaf bulunmamaktadır. 5136 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 1. maddesi ile TTK’nun 4. maddesine eklenen son fıkrada belirtildiği üzere TTK’nun dördüncü kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak üzere Denizcilik İhtisas Mahkemeleri kurulmuştur.

Denizcilik İhtisas Mahkemesi’nin görevi, deniz ticareti ve deniz sigortalarına ilişkin ihtilaflara bakmakla sınırlıdır.

Oysa taraflar arasındaki ihtilaf Deniz ticaretinden değil hizmet sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Temel ilişki hizmet akdine dayanmaktadır.

Davada TTK’nun deniz hukukuna ilişkin 816 ila 1263. maddelerinin uygulanması söz konusu olmayıp dava tarihi itibariyle yürürlükte olan BK’nun 313. ve devamı maddelerinde düzenlenen hizmet sözleşmesine ilişkin hükümlerin uygulanması gerekir. Temel ilişkiyi oluşturan hizmet sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıkta Denizcilik İhtisas Mahkemesi görevli değildir.(Bkz., Yargıtay 11. HD 13.12.2013 gün ve 2013/17124 Esas – 2013/22797 Karar sayılı Kararı; Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 01.12.2011 gün ve 2011/8402 Esas-2011/17902 Karar sayılı Kararı)

Sözleşmeye konu geminin de yabancı bayraklı olduğu anlaşıldığına göre, mahkemece Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmesi gerekirken aksi düşüncelerle işin esası hakkında karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir…. 05/10/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi. 13. HD., E. 2015/10407 K. 2016/17733 T. 5.10.2016

·        TTK’nın 4. maddesi gereğince ticari dava niteliği – hizmet sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemi

Dava, taraflar arasında imzalanan hizmet sözleşmesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir.

6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca “Her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ” ticari dava ve ticari nitelikte yargı işi sayılır. Somut olayda, davanın taraflarının tacir olması ve dava konusu ihtilafın her iki tarafın ticari işletmeleriyle ilgili olması nedeniyle TTK’nın 4. maddesi gereğince ticari dava niteliğindedir. Keza TTK’nın 5. maddesi gereğince Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerekir. Mahkemenin re’sen görev hususunu dikkate alarak görevsizlik kararı vermesi gerekirken davanın esası hakkında karar vermesi doğru görülmemiştir…. karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30.01.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi. 23. HD., E. 2016/9313 K. 2020/542 T. 30.1.2020