FUTBOLCU ÇALIŞMASI – HİZMET TESPİTİ VE PRİME ESAS KAZANÇ TESPİTİ İSTEMİ
- Futbolcu çalışması – hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti istemi
- Profesyonel futbolcu sözleşmesi – SGK işe giriş bildirgesi
Dava, hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir. …
Davacı vekili, davalı işverenle aralarında 01.08.2013 başlangıç, 31.05.2016 bitiş tarihli Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi imzalandığını, davalı işveren tarafından işe giriş bildirgesinin ise 17.08.2013 tarihinde verildiğini, alacaklarının ödenmemesi nedeniyle 17.11.2014 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi feshettiğini belirterek, fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla 17.08.2013 – 31.05.2014 döneminde aylık prime esas kazanç tutarının asgari ücretin 3 katı olduğunun tespitini ve hizmet akdine tabi olarak çalıştırılmasına karşın davalı Kuruma bildirimleri yapılmayan 01.06.2014-17.11.2014 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Fer’i müdahil Kurum vekili, kamu düzenine ilişkin davada re’sen araştırma yapılmasını, iddianın somut ve inandırıcı delillerle kanıtlanması gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı işveren vekili, davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, “Davanın kabulüne,
…T.C.kimlik ve … s.s. numaralı davacı …’nin; Davalı işveren …ne ait … sicil sayılı işyerinde; 1.6.2014 – 17.11.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak toplam 166 gün çalıştığı, 166 günlük çalışmasının Kuruma bildirilmediğinin tespitine,
17.8.2013 – 31.5.2014 tarihleri arasında;
2013/08.ayda 1021,50.-TL prime esas kazancının,
2013/09.ayda 2043,00.-TL prime esas kazancının,
2013/10.ayda 2043,00.-TL prime esas kazancının,
2013/11.ayda 2043,00.-TL prime esas kazancının,
2013/12.ayda 2043,00.-TL prime esas kazancının,
2014/01.ayda 1963,42.-TL prime esas kazancının,
2014/02.ayda 1963,42.-TL prime esas kazancının,
2014/03.ayda 1963,42.-TL prime esas kazancının,
2014/04.ayda 1963,42.-TL prime esas kazancının,
Kuruma eksik bildirildiğinin tespitine,” karar verilmiştir.
Fer’i müdahil Kurum vekili, istinaf dilekçesinde, resmi Kurum kayıtlarına dayanmayan, soyut tanık anlatımlarına dayalı ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddini istemiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi; Fer’i müdahil Kurum vekilinin istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/(1)-(b)-(1). maddesi gereğince esastan reddine karar vermiştir.
IV- TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer’i müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde, istinaf sebeplerini tekrarla kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre Fer’i müdahil Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Mahkemenin hizmet tespiti yönünden vermiş olduğu karar yerinde olmakla birlikte prime esas kazanç tutarının tespiti yönünden verilen karar eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Hizmet tespitine yönelik davalarda, 5510 sayılı Kanun 86. maddesinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamlarının dikkate alınacağı belirtilmiştir. Bu nedenle sigortalının ücretinin ve davalı …’na davalı işveren tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur.
Davanın niteliği gereği çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık ücretin ispatında bu denli serbestlik söz konusu değildir. Ücretin ispatında Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/409-413, 2010/480-523, 2011/608-649 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 200. (1086 sayılı HUMK m. 288) maddesinde yazılı sınırları aşan, ücret alma iddialarının, yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Ücret miktarı maddelerde belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, usulüne uygun tutulan ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle ispatı mümkündür.
Yazılı delille ispat sınırın altında kalan miktar için veya bu miktar üzerinde olsa bile varlığı iddia edilen çalışma süresine ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgelerin bulunması halinde tanık dinletilmesi mümkündür (1086 sayılı HUMK m. 292; HMK m. 202). Eğer ispat sınırının altında kalan ücretler, yine işçinin imzası bulunan belgelere dayanıyorsa yine aksinin yazılı delillerle ispatlanması gerekecektir (HMK m. 201).
5510 sayılı Kanun 82. maddede (506 sK. M. 78) prime esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterilmiştir. Günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden, günlük kazançları üst sınırdan fazla olan sigortalıların günlük kazançları da üst sınır üzerinden hesaplanır.
Eldeki davada, davacı ile davalı …Ş. arasında 01.08.2013 tarihinde imzalanan ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 13.08.2013 tarihinde tasdik ve tescil edilen “Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi”ne göre davacıya,davalı tarafından 2013-2014 futbol sezonunda “garanti ücret toplamı olarak 90.000,00.-TL ödeneceği ile maç başı ücret toplamı olarak 89998,00.-TL olarak belirlendiği, her maç başı olarak ödenecek ücretin ise 2647,00.-TL olacağı, 2014-2015 futbol sezonu için ise; “garanti ücret ve maç başı ücreti, bir önceki sezon ücretinde takımın Spor Toto 2.ligde olması durumda %5, PTT 1.Ligde olması durumunda %30 artış yapılarak belirleneceği” şeklinde belirtildiği anlaşılmaktadır.
İdare veya yargı makamları tarafından belirlenen ücretlerin prim hesabına esas alınabilmesi için bu tür kazançlara hak kazanmak yeterli olmamakta, işçiye (sigortalıya) ödeme yapılmış olması da aranmaktadır. Davacıya yapılan ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dâhil edilmesi, hizmet akdi daha önceki bir tarihte sona erdiği takdirde ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerekmektedir. Buna göre, davacının 17.08.2013-31.05.2014 dönemine ilişkin bildirilmesi gereken prime esas kazancının tespitini teminen, 01.08.2013 tarihli sözleşmede davacıya ödeneceği belirtilen 90.0000 TL garanti ücretinin davalı tarafından davacıya ödenip ödenmediği belirlenerek, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil SGK vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararın kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır…. 11.03.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi. Yargıtay Kararı – 10. HD., E. 2020/105 K. 2020/2309 T. 11.3.2020
Av. Arb. Özkan Ertekin – www.ertekinhukuk.com.tr
