14.01.2023 Yabancı Bayraklı Gemi Genel Hükümler
Gemi – görevli mahkeme – yabancı bayraklı gemilerde gemi adamı olarak çalışan davacının
ücret alacağının tahsili istemi
Görevli mahkeme – yabancı bayraklı gemide çalışmadan kaynaklanan
Dava, yabancı bayraklı gemilerde gemi adamı olarak çalışan davacının ücret alacağının tahsili istemine
ilişkindir.
İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesince, "… Davacının kuru yük taşamacılığı yapan gemilerde gemi
adamı olarak çalıştığı, gemilerin yabancı bayrak taşıdığı, geminin ticaret gemisi olduğu, yabancı
bayrak taşıması nedeniyle davacının Deniz İş Kanunu hükümlerinden yararlanmadığı, hakkında genel
hükümlere göre yargılamanın geminin ticaret gemisi olması nedeniyle özel ihtisas mahkemesinde
görülmesi gerektiği…" gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesince,"… davacının yabancı bayraklı gemilerde yağcı olarak
çalıştığı tarihlere ilişkin ücret alacağının tahsilinin talep edildiği 6102 sayılı Kanunun 934.maddesinde
gemi adamlarının kimler olduğu düzenlenip kaptan, gemi zabitleri, tayfalar ve gemide çalıştırılan
diğer kimseler olarak gemi adamının belirlendiği,… 6102 sayılı TTK nun 5.maddesinde yer alan deniz
ticaretine ilişkin bir ihtilaf olmaması, uyuşmazlığa Türk Ticaret Kanununda öngörülen yada diğer
kanunlarda öngörülen deniz ticaretine ilişkin düzenlemelerin bulunduğu bir kanunun uygulanmasının
söz konusu olmaması, her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili hususlardan doğan bir ihtilafın da
olmaması, davanın ticari dava olmaması karşısında mahkememizin görevli olmadığı, görevli
mahkemenin geminin yabancı bayraklı gemi olması sebebiyle Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu …"
gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
854 sayılı Deniz İş Kanununun 1. maddesine göre “Bu kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk
Bayrağını taşıyan ve yüz ve daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemi
adamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanır” denilerek, Deniz İş Kanununun kapsamı
belirlenmiştir. Gemiler aracılığı ile yapılan deniz taşıma işleri ayrı bir kanuna tâbi olduğundan 4857
sayılı İş Kanununun kapsamı dışında bırakılmıştır. Gemi yabancı ülke bayrağı taşıyor veya gemi Türk
bayraklı olsa bile yüz grostonilatoluk değil ise bu gemide çalışanlar hakkında Deniz İş Kanunu
uygulanmayacaktır. İş ilişkisine dayalı bir uyuşmazlıkta işçi deniz taşıma işinde çalışır, ancak çalıştığı
gemi Deniz İş Kanunu kapsamında kalmaz ise uyuşmazlığın Borçlar Kanunu hükümlerine göre genel
mahkemede çözümleneceği açıktır.
Somut olayda; davacının kuru yük taşamacılığı yapan gemilerde gemi adamı olarak çalıştığı, gemilerin
yabancı bayrak taşıdığı, geminin ticaret gemisi olduğu, yabancı bayrak taşıması nedeniyle davacının
Deniz İş Kanunu hükümlerinden yararlanmadığı, davacının talebi hakkında uyuşmazlığın genel
hükümlere göre çözümleneceği anlaşıldığından davanın İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesinde
görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince İstanbul 8.
Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 06/07/2018 gününde oy birliğiyle
karar verildi. KANUN YOLU : Kesin olmak üzere T.C. İSTANBUL BAM 37. HUKUK DAİRESİ DOSYA NO:
2018/426 KARAR NO : 2018/1194
